Jakie stanowisko dla naszych roślin doniczkowych?

Wybierając rośliny doniczkowe do naszych czterech kątów, często nie zwracamy uwagi na warunki, które mamy w domu i nowo zakupione rośliny dość przypadkowo stawiamy po prostu na parapecie. To błąd! Dzisiaj opowiem o tym, dlaczego odpowiednie stanowisko jest kluczem do pięknie rosnących roślin.

Odpowiednie stanowisko dla roślin doniczkowych

Wszyscy wiemy, jak to jest: rośliny kupujemy oczami i sercem, rzadziej rozumem. W sklepie ogrodniczym wyszukujemy najładniejsze gatunki i okazy, w myślach ustawiając je już w mieszkaniu w miejscach, w których będą najlepiej wyeksponowane. Sam tak do niedawna robiłem.

Doświadczenie nauczyło mnie jednak, że nie każda roślina, nawet najpiękniejsza, będzie ze mną szczęśliwa, jeśli nie zapewnię jej odpowiedniego stanowiska. Postawiona w miejscu, w którym ma po prostu “wyglądać”, a które nie jest dla niej odpowiednie, szybko przestanie zdrowo rosnąć, a z czasem zaatakują ją szkodniki. To dlatego opisując dla Was na blogu kolejne rośliny, zawsze wspominam o stanowisku, na którym dany gatunek powinien być uprawiany. Bo każda roślina posiada inne wymagania co do światła, temperatury i wilgotności powietrza. Pamiętajmy więc, aby przed kliknięciem „Kup teraz” lub przed włożeniem wymarzonego okazu do koszyka dowiedzieć się więcej o naszym nowym, zielonym przyjacielu. Na rynku jest obecnie tyle różnych roślin, że spokojnie znajdziecie taką, która nie tylko będzie się Wam podobać, ale której spodoba się także u Was 🪴

Do tej pory opisałem już dla Was rośliny, które możecie z powodzeniem uprawiać na słonecznym parapecie południowym (link do wpisu), jak i ciemnym północnym (link do wpisu). Niebawem pojawią się kolejne wpisy inspiracyjne, dlatego zachęcam Was do obserwowania bloga Zazieleni w mediach społecznościowych, aby żadnego z nich nie przegapić. Zazieleni jest na Facebooku i Instagramie.

Światło

To światło w uprawie roślin doniczkowych odgrywa kluczową rolę, dlatego nie może go być ani za mało, ani za dużo.

Ilość światła docierającego do naszych mieszkań jest uwarunkowana nie tylko orientacją względem kierunków świata, ale także okoliczną zabudową, drzewami rosnącymi w pobliżu i zmieniającymi się porami roku. Generalna zasada jest jednak taka, że parapety skierowane w kierunku południowym są najmocniej oświetlone i panuje tam również najwyższa temperatura. Z kolei okna wychodzące w kierunku północnym są najchłodniejsze i najciemniejsze. Najwięcej światła zapewniają okna połaciowe, światło pada przez nie prostopadle na nasze rośliny.

Niektóre gatunki preferują nasłonecznione stanowiska, np. kaktusy i sukulenty, nolina (Beaucarnearecurvata), pelargonia (Pelargonium), rozmaryn (Salvia rosmarinus) czy sansewieria gwinejska (Dracaena trifasciata). Te rośliny, ustawione z dala od źródła światła – co niekiedy oznacza jedynie odsunięcie rośliny od okna w głąb nawet słonecznego pokoju  – nie będą poprawnie się rozwijać, a nawet zahamują swój wzrost 🌤️

Na niedostatek światła 🌥️ rośliny reagują różnie:

• wypuszczają wydłużone, bezlistne, wybujałe pędy,
• liście są małe, jakby skorkowaciałe,
• gatunki o pstrym zabarwieniu tracą swój blask i kolor,
• przestają rosnąć i nie kwitną,
• odległości między liśćmi na łodydze się wydłużają, a nasza roślina staje się przerzedzona.

Równie szkodliwy co niedobór światła, może być jego nadmiar ☀️ Zbyt nasłonecznione stanowisko może skutkować:

• opuszczonymi liśćmi, roślina jest przywiędła, jakby “wyzionęła ducha”,
• na liściach pojawiają się żółto-brązowe, brązowe, a nawet czarne plamy. To oparzenia, miejsca spalone przez żarzące słońce.

Dla przykładu, monstera dziurawa (Monstera deliciosa), postawiona na parapecie okna południowego, w kontakcie z palącym, letnim słońcem, skończy tragicznie, a oznaką zbyt jasnego stanowiska będą właśnie popalone liście. Monstera, jak wiele innych gatunków roślin doniczkowych, pochodzi z tropikalnych lasów deszczowych, gdzie rośnie w cieniu koron wielkich drzew. Światło słoneczne nie dociera tam do niej bezpośrednio.

Różne rośliny na różne stanowiska

We wpisach na blogu często używam takich sformułowań, jak:

• bezpośrednie słońce,
• stanowisko jasne, z rozproszonym światłem,
• stanowisko cieniste lub półcieniste.

Pora opisać je bardziej szczegółowo.

Bezpośrednie słońce ☀️

To (najczęściej) parapet południowy, na który bezpośrednio padają promienie słoneczne, przez co warunki zbliżone są do tych panujących na pustyni lub w krajach śródziemnomorskich. Wybieramy zatem takie gatunki roślin, które dobrze będą znosić nawet 12 godzin ostrego słońca. Na takim stanowisku z powodzeniem możesz uprawiać kaktusy i sukulenty, czyli np.:

• Aloes zwyczajny (Aloe vera),
• Geranium (Pelargonium graveolens),
• Grubosz jajowaty (Crassula ovata),
• Juka (Yucca),
• Sansewieria gwinejska (Dracaena trifasciata),
• Wilczomlecz trójżebrowy (Euphorbia trigona).

Pamiętajmy jednak, że gdy zimą odkręcimy grzejniki i temperatura wzrośnie, parapet taki nie będzie odpowiedni dla kaktusów i sukulentów. Te w okresie jesienno-zimowym przechodzą w stan spoczynku i należy je wówczas przenieść do chłodniejszego pomieszczenia. W zwolnione przez nie miejsce można przenieść te rośliny, które domagają się światła zimą, choć latem nie lubią bezpośredniego kontaktu ze słońcem. Na zimowym, południowym parapecie poczują się idealnie aż do wiosny 🌿

Światło jasne, rozproszone 🌤️

Takie warunki świetlne panują w miejscu w pobliżu naszych okien, ale nie oznacza to  wystawiania rośliny na bezpośredni kontakt ze słońcem. Rośliny, które preferują takie stanowiska, należy postawić za firanką lub w odległości około metra od okna z wystawą południową. Na takim stanowisku pięknie będą rosnąć rośliny tropikalne o dużych liściach, jak np.:

• Awokado (Persea americana),
• Banan karłowaty (Musa acuminata),
• Ceropegia woodii (Ceropegia woodii),
• Difenbachia (Dieffenbachia),
• Epipremnum złociste (Epipremnum aureum),
• Figowiec lirolistny (Ficus lyrata),
• Figowiec sprężysty (Ficus elastica),
• Filodendron pnący (Philodendron scandens),
• Hibiskus (Hibiscus),
• Kalanchoe (Kalanchoe),
• Maranta (Maranta),
• Monstera „Monkey Mask” (Monstera adansonii),
• Monstera dziurawa (Monstera deliciosa),
• Pieniążek (Pilea peperomioides),
• Skrzydłokwiat (Spathiphyllum),
• Szczawik trójkątny (Oxalis triangularis),
• Zamiokulkas zamiolistny (Zamioculcas zamiifolia),
• i niektóre gatunki kaktusów czy sukulentów.

Półcień i cień ☁️

Są to miejsca np. w głębi pomieszczeń, do których słońce nigdy nie dociera bezpośrednio lub dociera na bardzo krótko. W takich warunkach idealnie odnajdą się gatunki roślin, które w środowisku naturalnym porastają tereny półcieniste, czyli korony drzew lub nawet poszycie. Są to m.in.:

• Aglaonema (Aglaonema),
• Bluszcz (Hedera),
• Grubosz jajowaty (Crassula ovata),
• Kalatea (Calathea),
• Monstera „Monkey Mask” (Monstera adansonii),
• Monstera dziurawa (Monstera deliciosa),
• Sansewieria gwinejska (Dracaena trifasciata),
• Skrzydłokwiat (Spathiphyllum),
• Wilczomlecz trójżebrowy (Euphorbia trigona),
• Zielistka Sternberga (Chlorophytum comosum).

Jak chronić rośliny przed słońcem?

Jeśli kwiaty możemy ustawić tylko na parapecie, a w dodatku jest on skierowany w kierunku południowym, to remedium dla roślin wrażliwych na ostre promienie słoneczne mogą być żaluzje lub zasłony. Ale gdy tylko zauważysz niepokojące zmiany na liściach, wskazujące na to, że Twoja roślina ma zbyt jasno, reaguj natychmiast i przestaw ją w ciemniejsze miejsce! 🌴

Propozycje roślin, które z powodzeniem możesz uprawiać na parapecie południowym, i którym nie straszne letnie słońce, znajdziesz we wpisie „20 łatwych w uprawie roślin na parapet południowy”.

Gdy słońca za mało

Jeśli Twoje rośliny cierpią na brak światła, a może im to szczególnie doskwierać w okresie jesienno-zimowym, to warto pomyśleć o sztucznym doświetleniu 💡 Trend ten jest obecnie na tyle popularny, że specjalne lampy do doświetlania roślin znajdziesz już w każdym większym sklepie ogrodniczym a nawet w popularnym, skandynawskim sklepie meblowym.

O doświetlaniu roślin sztucznym światłem pisałem już we wpisie „Jak zadbać o rośliny doniczkowe jesienią i zimą”. Gdybyście jednak uznali, że potrzebujecie więcej informacji na ten temat, to dajcie znać w komentarzu, a przygotuję dla Was osobny wpis w tym temacie.

Temperatura  

Drugim ważnym kryterium prawidłowego rozwoju roślin jest temperatura powietrza.

W naszych mieszkaniach możemy znaleźć rośliny pochodzące z różnych krajów i środowisk: z gorących pustynnych terenów, z regionów o umiarkowanym klimacie, czy z regionów o klimacie chłodnym. Każda z uprawianych przez nas roślin, czy to na parapecie, czy w innym miejscu w mieszkaniu, wymaga temperatury, która jest zbliżona do temperatury występującej w jej naturalnym środowisku.

Mimo, że czasami nie jesteśmy w stanie zapewnić niektórym z gatunków odpowiednich warunków, to warto starać się przynajmniej do nich zbliżyć. Latem nie powinno być z tym problemu, ponieważ w tym okresie prawie wszystkim roślinom odpowiada temperatura panująca w Polsce. Problemy pojawiają się zimą. Część z naszych roślin powinna w tym okresie przejść w okres spoczynku, dlatego wymagają one na ten czas obniżonej temperatury. Jeśli masz taką możliwość, to przenieś rośliny do chłodniejszego pokoju, wystaw na parapet na klatce schodowej, czy nawet trzymaj je na zabudowanym (!) balkonie.

Niektórym z gatunków wystarczy, że temperatura będzie obniżona w nocy. Rośliny, które wymagają temperatury w okolicy 12-15°C, w miarę możliwości można przenieść do chłodniejszego pokoju czy holu. Pamiętajcie jednak, żeby w takich pomieszczeniach nasze rośliny nie były wystawione na przeciąg 🌬️

Jeśli jesteś ciekawy, w jakiej temperaturze najlepiej będą rosły Twoje rośliny, to informacje te znajdziesz przy każdej opisanej przeze mnie roślinie. Zachęcam do zapoznania się z wpisami z kategorii „Rośliny”.

Wilgotność powietrza

Między temperaturą a wilgotnością powietrza istnieje ścisła zależność. Im pomieszczenie jest mniejsze, tym wilgotność powietrza jest wyższa. Natomiast jeśli pokój jest większy, wilgotność powietrza jest niższa. Zimą, w ogrzewanym mieszkaniu, zarówno naszym roślinom, jak i nam samym może doskwierać zbyt suche powietrze (wilgotność powietrza w okolicy 30%). Niska wilgotność może wpłynąć na obniżenie naszej odporności na infekcje i pogorszenie pracy naszego systemu immulogicznego.

W celu podwyższenia wilgotności polecam zakup nawilżacza powietrza. Ja swój testuję od ponad miesiąca i przyznam, że stojący w sypialni nawilżacz jest dla mnie zbawienny, a i rośliny nie narzekają. Wilgotność powietrza utrzymuję w okolicy 65% 😉

Poza zakupem nawilżacza można również sięgnąć po inne, domowe metody. Do najpopularniejszych należą:

• ustawienie roślin w grupie,
• suszenie mokrych ręczników na kaloryferach,
• suszenie prania w otoczeniu roślin,
• założenie tradycyjnych nawilżaczy wiszących na grzejniki,
• uprawianie kwiatów ciętych w wazonach,
• założenie dużego, odkrytego akwarium.

Uwaga! 🥶
Pomieszczenia, w których uprawiamy rośliny doniczkowe, wymagają regularnego wietrzenia. Pamiętaj, żeby robić to z rozwagą (szczególnie w okresie jesienno-zimowym) i nie narażać roślin na przeciąg. Latem można rośliny uprawiać z powodzeniem na balkonie czy tarasie, najlepiej w miejscu chronionym przed wiatrem, deszczem i przeciągami.

Podsumowując

Do prawidłowego rozwoju roślin wymagane są odpowiednie: światło, temperatura i wilgotność powietrza. Dlatego decydując się na posiadanie roślin, zadbać należy szczególnie o te trzy parametry. Niektóre z rozwiązań mogą nas nic nie kosztować, czasami wystarczy odsunąć roślinę od okna.

Jeśli zaś z jakiś względów nie mamy możliwości zapewnienia naszym roślin odpowiednich warunków, to konieczne jest dokładne i częste ich oglądanie. Szczególnie w okresie jesienno-zimowym nieodpowiednie warunki mogą sprzyjać rozwojowi chorób i szkodników. W celu rozpoznania choroby lub szkodnika, zajrzyj do wpisów z kategorii „Choroby i szkodniki”.

Daj znać w komentarzu, czy masz jakieś dodatkowe pytania w tym temacie. Z przyjemnością na nie odpowiem 👀

Będę również wdzięczny, jeśli polubisz profile Zazieleni w mediach społecznościowych – Instagram, Facebook – to wiele znaczy.

Niech się Zazieleni! 💚 Cześć!
M.

Źródła inspiracji:
“Ilustrowana encyklopedia roślin”, wyd. Agora SA
“Kwiaty w moim domu”, wyd. Hachette Polska
“Magia roślin”, wyd. GE Fabbri Phoenix
“Cudowna moc roślin”, Fran Bailey, wyd. Filo