Jaka doniczka dla mojej rośliny

Masz zamiar poprzesadzać kilka roślin. Zrobiłeś listę rzeczy, które należy kupić. Jedziesz na zakupy, przedzierając się przez miejskie korki. Znajdujesz miejsce parkingowe, na które z trudem się mieścisz. W sklepie, z wózkiem wypełnionym już ziemiami, piaskiem i perlitem, stajesz przed wystawą doniczek, gdyż ich zakup, jak każdą przyjemność, zostawiłeś sobie na koniec. Jest ich setki kolorów, wielkości i rodzajów. Nie wiesz, którą wybrać.

Zbliża się wiosna i czas przesadzania (sprawdź wcześniejszy wpis „Przesadzanie roślin doniczkowych – porady krok po kroku”). Mogłoby się wydawać, że wybór doniczki nie jest szczególnie ważnym elementem całego procesu przesadzania, ale okazuje się, że jest! Niby można podczas wyboru kierować się tylko estetycznymi aspektami, ale prawdziwą sztuką jest tak dobrać doniczkę, by pasowała do wystroju wnętrza i do samej rośliny!

Jaka doniczka będzie odpowiednia dla mojej rośliny?

Dobór odpowiedniej doniczki jest szczególnie istotny wtedy, gdy na metryczce rośliny znajdują się konkretne wytyczne w tym temacie. Oznacza to bowiem, że dana roślina szczególnie wrażliwa na to, gdzie rośnie. Jeśli takich zastrzeżeń nie ma, to możemy wybrać dowolną doniczkę glinianą, ceramiczną lub plastikową. Ale ponieważ nie wszystkim roślinom jest obojętne, w doniczce z jakiego materiału mieszkają, przed przesadzaniem sprawdź, czy dany gatunek nie ma jakiś ograniczeń.

Nie mniej istotne jest to, aby doniczka miała odpowiednią wielkość i była… czysta. Pamiętaj również o wybieraniu takich doniczek, które mają na spodzie dziurkę do odpływu wody, to bardzo ważne! Kwestia ta jest często podczas zakupów pomijana, dlatego będę o niej zawsze przypominał: doniczka musi posiadać odpływ!

Dość często początkujący hodowcy skupiają się jedynie na względach estetycznych. Na szczęście w sklepach coraz częściej możemy znaleźć dobrej jakości doniczki, osłonki czy podstawki, które są dobre dla roślin i zaspokoją oczy i gusta najbardziej wymagających Zazielonych 😉

Uwaga!
Jeśli hodujesz rośliny na słonecznym balkonie czy parapetach południowych, to pamiętaj, żeby wybierać doniczki w jasnych kolorach. W słoneczny dzień bryła korzeniowa posadzona w czarnej donicy może osiągnąć temperaturę powyżej 35°C, co jest bardzo szkodliwe.

Mimo pewnych ograniczeń, nie bójmy się z doniczkami eksperymentować, ponieważ ich wybór jest dzisiaj prze-o-grom-ny i tylko wyobraźnia nas ogranicza 😛 Ja lubię naturalne doniczki z terakoty (wypalona glina), ponieważ odpowiada mi ich przystępna cena, surowy wygląd i dostępność w różnych rozmiarach. Takie doniczki mają porowate ściany, które zapewniają dobrą wymianę powietrza i wilgoci. Czasami zdarza mi się jednak kupić na targu staroci doniczkę, która wyróżnia się wyglądem, ale nawet wówczas zwracam uwagę na to, z jakiego materiału została wykonana.

Jak duża powinna być nowa doniczka?

W przypadku małych roślin średnica nowej doniczki powinna być minimum o 2-4 cm większa od starej. Dla dużych roślin średnica nowej doniczki powinna być większa o 5-10 cm. Doniczka z rośliną powinna tworzyć harmonijną całość, dlatego wybieraj takie doniczki, która będzie proporcjonalna do Twojej rośliny.

Doniczki z terakoty

Opis doniczek zaczynamy od tych chyba najbardziej popularnych (i to nie tylko w mojej kolekcji). Chyba każdy posiada doniczkę w domu z wypalonej gliny (terakoty) – obok plastiku to najpopularniejszy materiał wykorzystywany do wyrobu doniczek. Największym atutem takiej doniczki jest przepuszczalność dla powietrza i wody, dzięki czemu roślina, nawet posadzona w ciężkim podłożu, ma możliwość swobodnego oddychania.

Uwaga!
Gdy chcesz trzymać rośliny w donicach z terakoty przez cały rok w ogrodzie, to upewnij się, że donice te są mrozoodporne. 

Był plus, musi być i minus. Minusem dużej przepuszczalności terakotowej doniczki jest parowanie, które powoduje, że ziemia szybciej wysycha, a na zewnętrznej stronie doniczki mogą pojawiać się zacieki, które są efektem wytrącania się soli wapnia. Cyrkulacja powietrza i wody może również powodować powstanie mchu i kamienia, a w efekcie erozję donicy – obserwuj doniczki i rośliny, ponieważ mogą potrzebować przesadzenia.

• Przepuszczalność dla wody i powietrza – roślina może swobodnie oddychać,
• dostępne w wielu wariantach, rozmiarach,
• wyglądają tak jak te z gliny, a są dużo tańsze.

• Parowanie (duża przepuszczalność doniczki), a co za tym idzie szybsze wysychanie podłoża,
• zacieki na zewnętrznej stronie (efekt wytrącania się soli wapnia).

Doniczki gliniane

Gliniane doniczki mają tę właściwość, że mocno nasiąkają wilgocią. Równie szybko też są zdolne do pochłonięcia i uwolnienia nadmiaru wody z powietrza. Ma to swoje plusy i minusy. Z jednej strony mamy większe szanse, że w takiej doniczce roślina nie przemoknie. Dodatkowo parowanie podczas wysokich temperatur pośrednio przyczynia się do obniżenia ciepłoty ziemi – jest to istotne, gdy roślina stoi na pełnym słońcu. Gdy roślina zacznie przysychać, gliniana doniczka odda jej swoją wilgoć.

W glinianych doniczkach łatwo sprawdzić poziom wilgotności – poprzez opukiwanie. Jeśli dźwięk jest przytłumiony, to znaczy, że nie musimy podlewać, a roślina ma dostatek wody. Jeśli dźwięk będzie ostrzejszy, to znaczy, że roślinie brakuje wody.

Z drugiej strony, jeśli roślina lubi mieć stale wilgotne podłoże, a zdarza nam się zapomnieć o podlewaniu, to wybierzmy inną z dostępnych doniczek. Wadą glinianych doniczek jest również osiadanie szkodników na ścianach i odkładanie się soli mineralnych. Koniecznie przy przesadzaniu trzeba doniczkę dobrze wyszorować, najlepiej wodą z mydłem.

• Przepuszczalność dla wody i powietrza,
• obniżenie ciepłoty ziemi, gdy panuje wysoka temperatura,
• tanie.

• Nadmiernie nasiąkają wilgocią,
• osiadanie szkodników na ściankach doniczki i odkładanie się soli mineralnych,
• korzenie rozwijają się głównie przy ściankach pojemnika, co sprawia, że takie rośliny należy częściej przesadzać,
• nie są odporne na mróz.

Doniczki ceramiczne

Plusem doniczek ceramicznych jest ich szeroki wybór. Występują we wszystkich kształtach, kolorach i wielkościach. Możliwy jest zakup nawet ręcznie robionych, unikalnych naczyń ceramicznych różnych artystów. Design i estetyka takich ceramicznych dzieł sztuki są dla mnie często inspiracją. Do minusów naczyń ceramicznych zaliczyć należy małą przepuszczalność powietrza i wody. Może to być problematyczne dla osób, które nie mają zwyczaju regularnie podlewać. Często nie posiadają odpływu, w takim wypadku należy w donicy zrobić dziurkę na spodzie specjalnym wiertłem do ceramiki.

• Łatwa dostępność i duży wybór, często w oryginalnych wzorach czy kształtach,

• niska przepuszczalność powietrza i wody – koniecznie kupuj doniczki z dziurką!

Doniczki plastikowe

Sam w swojej kolekcji nie posiadam takich doniczek, bo ich nie lubię, ale trzeba o nich wspomnieć. Mimo, że nie są dobre dla środowiska, to niezaprzeczalnie plastikowe doniczki cieszą się dużą popularnością z powodu niskiej ceny i trwałości – są odporne na stłuczenia. W przeciwieństwie do doniczek glinianych, w plastikowych doniczkach woda nie wyparowuje. Dzięki temu nie trzeba często podlewać. Jeśli mamy skłonność do przelewania roślin, to w takich doniczkach to ryzyko jest dodatkowo podwyższone. Ściany doniczek plastikowych są gładkie, co pozwala utrzymać je w czystości. Kłopotliwe natomiast może być wyjmowanie roślin z takich doniczek, na przykład podczas przesadzania.

• Doniczki z plastiku są wytrzymałe, łatwo dostępne, w niskiej cenie i w różnych wzorach,
• plastik może imitować inne materiały (wiklinę czy włókno szklane),
• sole mineralne nie osadzają się na porach ścianek.

• Mała przepuszczalność powietrza – gwarancja stabilnej temperatury dla rośliny,
• nadmiar wody pozostanie na dnie doniczki, co może spowodować przelanie rośliny. Koniecznie wybieraj takie z dziurkami na spodzie,
• są szkodliwe dla środowiska.

Doniczki drewniane

Doniczki drewniane (i wiklinowe) idealnie sprawdzą się dla fanów naturalnych dekoracji. Konieczne jest zaimpregnowanie i uszczelnienie donicy, żeby woda z nich nie uciekała – wyłożyć je także należy folią. Koniecznie zrób to przed przesadzaniem rośliny, szczególnie gdy ma stać na zewnątrz, gdzie będzie poddawana ciągłym zmianom czynników atmosferycznych. Przy wyborze donic drewnianych pamiętaj, że drewno źle reaguje z dużą ilością wody, dlatego nadają się one najlepiej dla sucholubnych roślin.

• Ciekawy, naturalny wygląd donic,
• są eko.

• Konieczne zaimpregnowanie i uszczelnienie donicy,
• drewno źle reaguje z dużą ilością wody.

Doniczki z włókna szklanego

Doniczki z włókna szklanego stają się coraz częstszym wyborem. Materiał ten jest bardzo wytrzymały, lekki i dobrze będzie się prezentować w modernistycznych wnętrzach i ogrodach. Jest to ułatwieniem szczególnie wtedy, gdy wybieramy donice dużych gabarytów – takie wykonane z włókna szklanego donice są lekkie i łatwe do przestawiania.

• Materiał bardzo wytrzymały i lekki.

• Niska możliwość przepuszczalności powietrza i wody, gdy brakuje dziurki na spodzie doniczki.

Doniczki metalowe

Często spotykane w centrach ogrodniczych donice metalowe wykonane są z ocynkowanej blachy. Chyba każdy posiadał chociaż jedną w swojej kolekcji. Ja swego czasu używałem ich jako osłonki do ziół w kuchni. Ich zaletą jest to, że są stosunkowo lekkie i tanie. Na półkach sklepowych możemy spotkać doniczki metalowe w różnych kolorach i wzorach. W sprzedaży można również znaleźć doniczki wykonane z bardziej szlachetnych metali, ale wtedy musimy się liczyć z wyższą ceną i wagą. To, jak długo doniczki te zachowają swoją estetykę, zależy przede wszystkim od tego, czy są dobrze zabezpieczone przed korozją. Jeśli zdecydujesz się na zakup doniczek z metalu to pamiętaj, żeby wybrać takie o dobrej jakości.

• Stosunkowo lekkie i tanie (te wykonane z ocynkowane blachy).

• Niektóre z doniczek metalowych nie są odporne na korozję,
• słaba przepuszczalność wody i powietrza (zastosuj warstwę drenażu).

Doniczki z betonu

Pomimo tego, że to surowiec budowlany, jest on również wykorzystywany do produkcji elementów dekoracyjnych i coraz częściej można spotkać nowoczesne doniczki wykonane właśnie z tego surowca. Wykonanie doniczki z betonu jest stosunkowo proste, dlatego taką doniczkę możesz zrobić nawet samodzielnie w domu. To opcja dla osób kreatywnych, które lubią posiadać personalizowane osłonki. Minusem takich doniczek jest mała przepuszczalność wody i powietrza, dlatego pamiętaj o dziurce na dnie. Gdy donica taka nie posiada otworu drenażowego to zastosuj keramzyt lub inne możliwe dostępne elementy drenażowe na spodzie doniczki. Do plusów należy duża wytrzymałość i waga, która może sprawdzić się w ogrodach lub w industrialnych wnętrzach.

• Materiał bardzo wytrzymały,
• duża waga, sprawdzi się w ogrodach,
• możliwość wykonania samodzielnie w domu. 

• Duża waga.

Doniczki z aparatem samonawadniającym

Doniczki te to naczynia ze specjalnym systemem automatycznego podlewania roślin. Zaopatrują roślinę w wodę, gdy tego potrzebuje. Takie doniczki dobrze sprawdzą się, gdy posiadasz w swojej kolekcji rośliny, które wymagają równomiernych dawek wody np. paprocie.

Mimo tego, że aparaty takie odbierają nam przyjemność tradycyjnego podlewania i doglądania roślin, to myślę, że znajdą się tacy, którzy takie rozwiązanie będą chwalić. Takie doniczki ułatwiają pielęgnację roślin i eliminują ryzyko przesuszenia lub przelania. Podlewanie roślin systematycznie pomaga roślinom lepiej się rozwijać.

Jeśli zdecydujesz się na zakup takich doniczek, to pamiętaj, żeby różne gatunki roślin to różne wymagania preferencji dotyczące wilgoci podłoża.

• Dla roślin, które wymagają równomiernych dawek wody.

• Dość drogie.

Doniczki z kamienia

Do wystroju ogrody lub mieszkań o stylistyce industrialnej idealnie sprawdzą się donice z kamienia. Ich waga i cena może odstraszyć, a donice wykonane z takiego materiału nie są jeszcze popularne w Polsce.

• Materiał bardzo wytrzymały,
• duża waga,
• ciekawy wygląd,
• naturalne.

• Wytrzymały materiał,
• duża waga i cena,
• mała przepuszczalność wody i powietrza.

Krótkie porady Zazieleni

Pamiętaj o zastosowaniu warstwy drenażu na spodzie doniczki i wybieraj takie doniczki, które posiadają otwór na spodzie, dzięki czemu odpływać będzie nadmiar wody.

Nie sadź roślin bezpośrednio do osłonek, które nie posiadają otworów, ponieważ w naczyniach bez odpływu korzenie rośliny zaczną bardzo szybko gnić.

Przesadzaj rośliny do nowych doniczek co 2-3 lata. Młodsze egzemplarze nawet co roku.

Podsumowując

Nie jest obojętne, do jakiej doniczki posadzimy naszą roślinę. Jeżeli nie posiadasz wiedzy na temat systemu korzeniowego rośliny, zachęcam do kontaktu, a jeśli jesteś w sklepie i masz problem z wyborem właściwej doniczki, zapytaj sprzedawcę lub… przeczytaj o tym na moim blogu.

Powodzenia na zakupach, Zazieleni!
M.