Figowiec od lat cieszy się wielką popularnością, dodatkowo podsycaną tym, że co jakiś czas na rynku pojawia się jego nowa, bardziej kolorowa odmiana. Jest uroczą i uniwersalną rośliną doniczkową, która szybko rośnie, nie stwarza problemów podczas uprawy i pięknie wygląda zarówno w nowoczesnym lofcie, jak i w urządzonym w starym stylu mieszkaniu.
Figowiec – skromny olbrzym do każdego wnętrza
Figowiec sprężysty (Ficus elastica) to jeden z najchętniej uprawianych gatunków figowców. Należy do rodziny morwowatych (Moraceae). W swojej ojczyźnie, Indiach, potrafi dorosnąć nawet do 30 metrów wysokości (!). Uprawiany w naszych domowych warunkach osiąga znacznie mniejsze rozmiary, ale i tak potrafi zaskoczyć swoimi gabarytami, gdyż bujnie się rozrasta. Regularne przycinanie zapobiega ekspansywnemu rozwojowi i pozwala pozyskać sadzonki (ale o tym będzie później). Figowiec sprężysty posiada duże, owalne liście, o długości 10-30 cm, które wyrastają na ogonkach o długości 5-10 cm.
Intrygujące jest tworzenie się nowych liści u figowca sprężystego, które polega na tym, że nowe liście tworzą się na wierzchołkach każdej gałęzi, którą przykrywa zazwyczaj czerwony przylistek, który później odpada. Opadnięte przylistki to zatem zdrowy objaw i nie ma się czym martwić.
Figowiec sprężysty to efektowna roślina, która nie wychodzi z mody. Rośnie dość szybko, dlatego po kilku latach możesz doczekać się pięknego okazu, który ozdobi każde wnętrze. Fikusy nie sprawiają problemów podczas uprawy, tolerują trudne warunki i można je trzymać w miejscach, które nie nadają się dla innych roślin. Możesz go ustawić na schodach, w przedpokojach, we wszelkich wnękach i zakamarkach, zachowując oczywiście warunki potrzebne do życia roślin.
Wskazówki przed kupnem figowca sprężystego
Liście zdrowego figowca są intensywnie zielone (w zależności od gatunku – np. Ficus elastica „Variegata” posiada plamiste liście), gładkie i lśniące. Pamiętaj o tym, żeby nie kupować figowca, gdy ma żółte liście lub któremu liście odpadają. Wybierz zdrowszy gatunek. Chyba, że masz ochotę na akcję ratunkową rośliny – ja tak czasami robię.
- Przeciętny wiek: roślina ta może rosnąć bardzo długo, jeśli zapewnimy jej odpowiednie warunki.
- Sezon: figowiec będzie zdobił wnętrze przez cały rok.
- Stopień trudności pielęgnacji: z figowcami nie ma zazwyczaj problemów, zalicza się je do łatwych w uprawie, z czym się zgadzam. Lubi dużo światła, warto go od czasu do czasu przycinać. Figowiec najlepiej sprawdzi się w pomieszczeniach o przeciętnej i stałej temperaturze.
Liczne odmiany figowca sprężystego
Jako roślina pokojowa uprawiane są odmiany gatunku wyjściowego – jest nim często Ficus elastica „Robusta”.
Porada Zazieleni Liście wszystkich gatunków figowca od czasu do czasu warto przetrzeć wilgotną szmatką. Należy jednak uważać, by nie uszkodzić liści – po ranach pozostają brzydkie rany. Liści nie woskujemy!
Dekoracyjną odmianą figowca sprężystego, jak sama jej nazwa wskazuje, jest Ficus elastica „Decora”, który ma większe i szersze liście. Z kolei odmiana Ficus elastica „Abidjan” tworzy liście ciemnozielone.
Ficus elastica „Variegata”, znany również pod nazwą Ficus elastica “Tineke“, to odmiana o liściach z białymi plamami – ostatnio bardzo modny w domowych kolekcjach. Jednak w tym przypadku cena nie zwali nas z krzeseł, bo nie różnią się zbytnio od gatunku wyjściowego. Do uprawy idealnie sprawdzi się bardzo jasne miejsce.
Porada Zazieleni Dla odmian wielobarwnych potrzebne jest stanowisko jasne, ale nie w bezpośrednim kontakcie ze słońcem, które pomoże zachować kolor liści.
Wyhodowana w Belgii odmiana Ficus elastica „Schrijveriana” wyróżnia się ciemnozielonymi liśćmi, które w środku blaszki mają interesująca szarozieloną plamę o jasnozielonym brzegu.
Natomiast odmiana pochodząca z Nowego Orleanu Ficus elastica „Doescheri” posiada liście pokryte różnobarwnymi plamami: zielonymi, szarymi, białymi i kremowymi. Liście tej odmiany figowca osiągają nawet do 40 cm długości.
Uwaga! Większość wielobarwnych roślin rośnie wolniej, niż całkiem zielone okazy z nimi spokrewnione. Cecha ta sprawia, że niektóre z gatunków figowca sprężystego sprawdzą się lepiej w mniejszych domach.
Jak uprawiać figowca sprężystego?
Fikus sprężysty (nazwę figowiec i fikus można stosować wymiennie) nie jest dość wymagającą rośliną, jednak, jak już mnie znacie, przy każdym wpisie o roślinie podaję informacje o warunkach, w których najlepiej będzie przy nas rosła, gdyż nawet te najmniej wymagające potrzebują trochę uwagi 😉 Warunki dla poszczególnych odmian figowca sprężystego są podobne, dlatego opiszę je na przykładzie gatunku wyjściowego.
Temperatura
Figowiec sprężysty wytrzyma temperatury od 10 do 29 °C. Jeśli gleba jest sucha, roślina zniesie nawet temperatury bliskie przymrozkom. Jednak starajmy się trzymać fikusy w optymalnej dla ich rozwoju temperaturze około 18 °C.
Stanowisko
Z mojego doświadczenia zalecam fikusy uprawiać z dala od bezpośredniego słońca. Dobrze czują się w półcieniu, w świetle odbitym od pomalowanej na jasny kolor ściany lub na oknie wychodzącym w kierunku północym.
Podlewanie
Roślinę podlewamy obficie, następnie pozwalamy przeschnąć wierzchniej warstwie gleby przed kolejnym nawadnianiem. Zawsze używaj do podlewania letniej wody i staraj się unikać przemoczenia rośliny. W zimie znacznie ograniczamy podlewanie (z autopsji wiem, że jeśli nie chcemy, żeby naszemu fikusowi odpadały liście, to należy o nim w tym okresie trochę zapomnieć).
Jakiś czas temu przygotowałem dla Ciebie wpis, w którym opisałem znane mi metody podlewania, dlatego po większą dawkę wiedzy z tego tematu zapraszam do wpisu „Jak podlewać, aby nie przelewać? O podlewaniu roślin doniczkowych”.
Powietrze i zraszanie
Fikus dobrze się czuję w suchym powietrzu o minimalnym poziomie wilgotności. Jednak jeśli przeciętna temperatura przekracza 25°C, zalecam regularne zraszanie. Mimo, że nie jestem zwolennikiem zraszania, o czym mogliście dowiedzieć się we wpisie „#zostańwdomu i zadbaj o swoje rośliny!”, tak w przypadku tej rośliny wręcz do tego zachęcam!
Porada Zazieleni Jeśli zauważyłeś u swojego fikusa rozwijające się nowe liście, to polecam zraszać wierzchołki każdej gałęzi – takim sposobem w mojej uprawie liście nie odpadają przed rozwinięciem się, tylko pięknie rosną.
Nawożenie
W okresie wzrostu nawozimy raz na dwa tygodnie odżywką do roślin doniczkowych. Większe okazy dożywiamy raz w miesiącu nawozem w połowie dawki, aby zapobiec nadmiernemu rozrastaniu się… chyba, że sobie tego życzymy 🌿
Podłoże
Dla figowców odpowiednim podłożem będzie dobra ziemia do roślin domowych, ewentualnie mieszanka ziemi doniczkowej z małą ilością torfu.
Jak przygotować sadzonkę figowca sprężystego?
Możemy w bardzo łatwy sposób otrzymać nowe egzemplarze fikusa sprężystego, które wyhodujemy z odciętych części rośliny macierzystej. Sadzonka wierzchołkowa powinna mieć od 2 do 5 liści. Sadzonka łodygowa może mieć zaledwie 6 cm długości – jednak istotne tutaj jest posiadanie zaledwie jednego liścia z pąkiem. Obydwa rodzaje sadzonek (sadzonka wierzchołkowa, jak i sadzonka łodygowa) należy posadzić w dobrej ziemi doniczkowej z dużą domieszką torfu. Powierzchnię cięcia warto zanurzyć w ukorzeniaczu.
Przed zasadzeniem sadzonki, powinno się ją zanurzyć w wodzie – wówczas przestają wydzielać mleczny sok. Gdy już sadzonkę posadzimy do odpowiedniego podłoża, to warto przykryć ją przezroczystą torebką foliową i ustawić ją w jasnym miejscu o dość wysokiej temperaturze, do około 24 °C. Przy wyższej temperaturze powietrza należy zrobić kilka dziurek w torebce foliowej. Gdy sadzonki się ukorzenią (zazwyczaj po 2-3 miesiącach) zdejmujemy torebkę i zaczynamy umiarkowane podlewanie. Po dwóch miesiącach możemy już je posadzić do odpowiednich doniczek.
Wszystko na temat doniczek, wraz z wadami i zaletami różnych ich typów, opisałem we wpisie „Jaka doniczka dla mojej rośliny”.
Najczęstsze problemy w uprawie figowca sprężystego
Wspominałem na początku, że jest to roślina łatwa w uprawie i to jest właściwie prawda, ale tak jak w przypadku każdego nieodpowiedniego postępowania z rośliną, mogą pojawić się problemy.
Błędy w uprawie, choroby
- Zwieszone i opadnięte liście – oznaka niedoboru wody. Często się to zdarza w przypadku, gdy zapomnieliśmy wymoczyć w wodzie doniczki z terakoty i po posadzeniu w niej rośliny większość wody pobiera sama doniczka. Doniczkę z rośliną należy wtedy wstawić do wiadra z wodą na około 1-2 godziny.
- Brązowe plamy na liściach i ich opadanie – roślina została umieszczona w zbyt chłodnym pomieszczeniu. Przestaw roślinę w odpowiednie miejsce, pisałem o tym powyżej.
- Liście żółkną i odpadają – powodem jest zbyt duża wilgotność podłoża przez dłuższy czas. Jest to szczególnie groźne w zimie, o czym sam się przekonałem, gdy woda wolniej paruje. Pamiętaj, żeby przed kolejnym podlaniem ziemia dobrze wyschła.
Szkodniki
- Przędziorki – czerwone pajączki na roślinie to oznaka, że została zaatakowana przed przędziorki. Swoją obecność zdradzają małymi, żółtymi plamami na liściach i pajęczynkami na ich spodzie. Baaardzo trudna walka, ale przy wczesnym rozpoznaniu pomóc mogą środki chemiczne (na własną odpowiedzialność). Warto również zadbać o wysoki poziom wilgotności powietrza (nie przepadają za tym). Konieczne jest odseparowanie rośliny od innych roślin i długa walka… niestety, nierzadko przegrana. Wtedy pozostaje nam tylko pozbycie się chorej rośliny z domu.
Przygotuję niebawem wpis o przędziorkach, bo pojawia się na ich temat bardzo dużo zapytań, dlatego obserwuj mój profil w mediach społecznościowych, żeby nie przegapić kolejnych wpisów. Podrzucam link do Instagrama i Facebooka, tam mnie znajdziesz 😉
- Wełnowce – mają postać białych kłaczków, liście należy obmyć roztworem spirytusu.
- Tarczniki – małe, brązowe dyski na spodzie liści, tak jak wełnowce zwalczamy za pomocą nasączonego wacika z denaturatem.
Jeśli natomiast na swojej roślinie zaobserwowałeś wciornastki, to koniecznie zerknij do wpisu „Wciornastki. Jak je rozpoznać i jak zwalczyć?” – znajdziesz w nim sposoby na walkę z tymi szkodnikami, jak i jego opis!
Ostatnio również popularnym szkodnikiem w uprawie naszych roślin są mszyce, dlatego ostatnio pojawił się o nich wpis na blogu, link podaję tutaj „Skuteczne sposoby na mszyce”. Mam nadzieję, że wpisy okażą się dla Ciebie pomocne! Powodzenia w walce z nimi! Trzymam kciuki!
Podsumowując
Na podsumowanie wpisu o figowcu sprężystym od Zazieleni dla Ciebie krótkie porady, jak zadbać o poprawną uprawę tej rośliny.
Wielkość
Figowca sprężystego należy przycinać, aby zachować jego ładny, regularny pokrój i zbytnio się nie rozrósł – wiem, że są fani olbrzymich roślin, dlatego kwestię tę pozostawiam do własnego wyboru, jednak może posiadanie kilku sadzonek figowca sprężystego do rozdania znajomym Was przekona 😉 Przycinamy raz na dwa lata i to radykalnie, ucinając wierzchołek pędu. Roślina wówczas się ładnie rozgałęzi. Roczny przyrost odpowiednio uprawianego figowca sprężystego wynosi 50 cm. Starsze egzemplarze zrzucają dolne liście – to normalne.
Kwitnienie i zapach
Figowce nie kwitną.
Stanowisko, światło i temperatura
Wszystkie gatunki figowców wymagają jasnego stanowiska. Odmiany o dekoracyjnych liściach mogą zrzucać liście, gdy nie mają dostatecznej ilość światła. Temperatura w pomieszczeniu w okresie wzrostu powinna wahać się od 20 do 25°C. Zimą nie powinna spaść poniżej 16°C.
Podlewanie i nawożenie
Figowce mają dość duże liście, dlatego wymagają znacznej ilości wody. Latem podlewamy obficie dwa razy w tygodniu, zimą rzadziej. Pamiętaj o metodzie „na palec”! Przed podlaniem sprawdź, czy roślina na pewno wymaga podlewania. Latem możesz również raz na tydzień do wody dodać płynnego nawozu.
Podłoże i przesadzanie
Figowcom dobrze będzie w dobrej ziemi doniczkowej, możesz również je posadzić w mieszance ziemi doniczkowej i małej ilości torfu. Rośliny przesadzamy mniej więcej raz na dwa lub trzy lata. Dużym okazom wystarczy wiosną wymienić wierzchnią warstwę podłoża.
Przycinanie
Figowce możemy od czasu do czasu przyciąć, dzięki czemu obniżymy zbyt wysoko umieszczony środek ciężkości rośliny, który powoduje łatwe przewracanie się rośliny przy niskich doniczkach. Zabieg ten wykonujemy wiosną. Poprzez przycięcie wierzchołka pędu możesz otrzymać sadzonki, a roślina lepiej się rozgałęzi. Z pachwin liści wyrosną nowe pędy, więc warto spróbować.
Otoczenie i ustawienie
Moim zdaniem figowiec sprężysty najlepiej prezentuje się, gdy stoi samotnie, umieszczony w dużym i jasnym pokoju. Możesz go postawić bezpośrednio na podłodze. Daj znać w komentarzu, gdzie u Ciebie stoi figowiec.
Uff, dotarliśmy do końca. Informacji w dzisiejszym wpisie było dość dużo, ale mam nadzieję, że po takim okresie bycia ze mną niestraszne Ci są już niektóre pojęcia. Jednak gdybyś miał/a jakieś wątpliwości, to zachęcam do pozostawienia komentarza – na wszystkie odpisuję.
Daj również znać, czy zachęciłem Cię do posiadania któreś z odmian figowca sprężystego, lub którą z odmian posiadasz już w swojej kolekcji.
Niech się Zazieleni i do następnego!
Cześć!
M.
Jak uratować fikusa z liśćmi spalonymi słońcem? Bezmyślnie wystawiliśmy go na balkon.
Monika, przypalone liście należy usunąć – nie zazielenią się 🙁
Dziękuję. Mam nadzieję, że odżyje.
Monika, nie ma za co! Trzymam kciuki! 😉
Figowce sprezyste to moje ulubione rosliny pokojowe, dlatego dziekuje za tyle informacji (nie wszystkie znalam). Mam pytanie odnosnie do sadzonek posadzonych od razu do ziemi i odslonietych, czyli bez torebki foliowej. Czy w tym przypadku wystarczy podlewac metoda na palec? Czy moze dopoki nie ukorzenia sie podlawac czesciej albo zraszac ziemie wokol lodyg wetknietych w ziemie? Uprzejmie prosze odpowiedziec.
Cieszę się, że wpis Ciebie zainteresował 🙂 Zalecam ukorzenianie sadzonek figowca sprężystego sprawdzoną przeze mnie metodą odpisaną we wpisie, czyli z użyciem ukorzeniacza i torebki foliowej.
Dziekuje!
Jak ratować Fikusa który gubi liście i na którym pojawiły się brązowe plamy? Ratunku! Czy to grzyb czy przelanie co robić? Usunąć liście z plamami czy opryskiwać preparatem grzybobójczym?
Cześć Kasia! Liście fikusa sprężystego mogą brązowieć z kilku powodów. Jeśli jest to Ficus elastica “Tineke”, to najprawdopodobniej brakuje mu światła i dlatego odrzuca jego białe części. Natomiast gdy mamy do czynienia z klasycznym fikusem sprężystym i na liściach pojawiają się brązowe plamy, to faktycznie może to być oznaka przelania. Sugerowałbym w takim przypadku odcięcie zainfekowanych liści i podlanie fungicydem. Więcej informacji znajdziesz we wpisie “Jak walczyć z chorobami grzybowymi u roślin doniczkowych?“. Pamiętaj również o niezraszaniu liści fikusa sprężystego, ponieważ to również może doprowadzać do brązowienia liści.
Mam nadzieję, że pomogłem! Trzymam kciuki! 😀
Dziękuję za odpowiedź Mój fikus to właśnie Tineke, podejrzewam że zalany. Przestawiłam do światła. Ale jeśli to zalanie i grzyb to czy liście muszę w całości usunąć? Czy brązowe miejsca wyciąć?
Niestety zaleca się obcięcie całych liści, jeśli są zainfekowane przez chorobę grzybową 🙁
Dzięki za ten wpis! Mój fikus najlepiej rośnie, gdy o nim zapominam 😀
Może doradzisz w dwóch kwestiach?
Cześć! Ja dziękuję, że tutaj trafiłaś! 😀
Mam nadzieję, że pomogłem! Trzymam kciuki i powodzenia! 😀
Dzięki! Będziemy próbować 😉
Dziękuję za taką skarbnicę wiedzy!
Mam w domu kilka ficusów i chyba mnie nie lubią, bo właściwie stoją już pół roku, każdy ma zalążek nowego liścia, ale za nic nie chcą się rozwinąć. Czy to normalne? 🙁
Kasia, bardzo mi miło! Ja od czasu do czasu zraszam wodą stożki wzrostu mojego figowca sprężystego – u mnie pomaga 😉
Mam tak samo z 5 moimi ficusami :/
Bardzo dziękuję za wnikliwy opis fikusów. Niestety już 3 mi pada .teraz dostałam dużego nowego . Może uda mi się go nie zabić. W obawie przed przelanie chyba za bardzo je przesuszam
Cześć Agnieszka! Cieszę się, że tutaj trafiłaś – dziękuję za miłe słowa. Trzymam kciuki za nowego fikusa! Gdyby coś niepokojącego się z nim działo, napisz do mnie wiadomość prywatną – postaram się pomóc! Pozdrawiam i do zobaczenia na blogu 😀
Ja mam problem z ficusem belize. Kupilam go w dyskoncie spożywczym i wszystko było z nim ok dopóki moja teściowa nie postanowiła go zlać i wstawić do miski z wodą i w sumie przez 3 tygodnie ponad podłoże w ogóle nie schło♀️ w zeszła sobotę przesadziłam go w bardziej przepuszczalne podłoże z piaskiem a liście nadal opadnięte ☹️
Cześć Hania, przykro mi 🙁 Koniecznie musisz obejrzeć korzenie, czy nie zaczęły gnić, ponieważ to może być powodem opadniętych liści… szczegóły na temat ratowania przelanych roślin znajdziesz we wpisie “Jak podlewać, aby nie przelewać? O podlewaniu roślin doniczkowych“. Pozdrawiam i trzymam kciuki!
Właśnie te korzenie które mi się nie podobały obcięłam. Reszta wyglądała dobrze.
Witam, nie wiem co zrobić z moim fikusem. Wogóle nie rośnie. Kupiłam jesienią mini sadzonkę. Najpierw prawie wszystkie listki opadły(zostały dwa). Teraz wogóle nie rośnie. Liście są liche.
Cześć Joanna! Sugeruję przesadzić fikusa do odpowiedniego podłoża i postawić na jasnym parapecie (przez pierwszy miesiąc od przesadzania chronić przed bezpośrednim słońcem). Po ok. 3-4 tygodniach zacząć nawozić i powinien niebawem ruszyć z przyrostami. Trzymam kciuki!