Jeszcze do niedawna storczyki były kwiatami z “górnej półki”. Tyleż pięknymi, co niedostępnymi. Nowe sposoby uprawy i mnogość dostępnych gatunków sprawiły, że dzisiaj możemy je nabyć za dosłownie kilka złotych w większości marketów, dlatego często kupuje się je na prezent. Wbrew pozorom nie są wymagające w uprawie, choć czasami doprowadzenie do ponownego kwitnienia bywa trudne. Jeśli więc dostałeś kiedyś storczyka w prezencie, to ten wpis jest dla Ciebie.
Przyznać się muszę od razu, że przez długi czas nie byłem wielkim fanem storczyków. Kojarzyły mi się raczej z mało pomysłowym, opakowanym w celofan prezentem dla cioci na imieniny, niż wymarzoną rośliną do własnej kolekcji. W tym wpisie, poza podstawowymi zasadami uprawy storczyków, znajdziesz również wyjaśnienie, dlaczego mnie, jak i wielu innych, ogarnęła w końcu pasja uprawy tych niezwykłych roślin. W moim przypadku zaczęło się od fascynacji kilkoma egzemplarzami stojącymi na parapecie w rodzinnym domu. Dlaczego nieprzerwanie kwitną? Musiałem się tego dowiedzieć, a wiedzą tą dzisiaj się z Wami podzielę.
Warto zaznaczyć, że obecnie uprawa storczyków to wyjątkowo tanie i łatwo dostępne hobby. Nie jest także trudne. Popularne storczyki kosztują na wyprzedażach często mniej, niż niektóre z popularnych zielonych roślin doniczkowych. Dlatego nasze nawet duże kolekcje zaczęły się najpewniej od jednego, upolowanego po okazyjnej cenie, lub otrzymanego na imieniny storczyka. Jeśli mieliśmy szczęście i trafił nam się egzemplarz łatwy w uprawie, czyli taki, który pięknie i na długo zakwitł, zapewne dość szybko doczekał się towarzyszy.
Opłaca się czekać na kwiaty
Zdarza się jednak, że na pierwsze kwitnienie niektórych gatunków storczyków trzeba czekać latami. Warto uzbroić się w cierpliwość. Im dłużej się czeka, tym większa radość z pierwszego kwiatu. Pamiętajmy przy tym, że niektóre z gatunków kwitną tylko przez dwa, trzy miesiące. Taki ich urok.
Ale storczyki są ciekawe nie tylko wtedy, gdy kwitną. To piękne rośliny doniczkowe z efektownymi, często dużymi liśćmi.
Jeśli planujesz zakup pierwszego storczyka, pamiętaj, żeby wybrać taki gatunek, którego uprawa możliwa jest w warunkach domowych. Wybierz raczej którąś z popularnych odmian dostępnych w kwiaciarniach czy supermarketach, dla których domowy parapet będzie optymalnym miejscem wzrostu. Przy pierwszym zakupie unikaj specjalistycznych sklepów z gatunkami wymagającymi uprawy szklarniowej w określonej, podwyższonej temperaturze i wilgotności.
Tyyyle storczyków – wielki wybór
Większość storczyków rośnie dziko w tropikalnych rejonach Azji, Ameryki oraz Afryki. Niektóre również rosną u nas, w Europie. W naturze odkryto do tej pory około 25 000 gatunków storczyków, a co roku badacze odkrywają kolejne 200-300 odmian! Gdybym o każdym z nich chciał co tydzień publikować na tym blogu wpis, zajęłoby mi to… 479 lat! A przecież zapaleni hodowcy, dzięki krzyżowaniu i cierpliwości, uzyskali już 50 000 mieszańców! Wielość wyboru może przytłaczać!
W Polsce hoduje się najczęściej odmianę phalaenopsis (falenopsis, zwany ćmówką), a podstawowe zasadach pielęgnacji dla większości popularnych gatunków są na szczęście wspólne.
Interesująca historia storczyków
Rośliny te od zawsze były przedmiotem zainteresowania ludzi. Pierwsze wzmianki o storczykach sporządzili starożytni Chińczycy. Przypisali im symbole, wg których rośliny te symbolizują najlepsze cechy człowieka. Co ciekawe, z niektórych gatunków gotowano zupy, które miały być źródłem sił życiowych. W 289 roku przed naszą erą Grek Theophrastos nadał roślinie w swoim traktacie Historia plantarum nazwę „orchis”, co oznacza jądro. To od niego pochodzi zatem nazwa orchidea. Skojarzenie to zapewne nasunęło mu się z powodu kształtu korzeni rośliny. Oprócz pierwotnej bryły korzeniowej wykształca się dodatkowa, podobna, w której zbierane jest pożywienie dla przyszłorocznych pędów. Ponadto Theophrastos był przekonany, że ekstrakt z bulw korzeniowych tej rośliny stymuluje popęd seksualny.
Ciekawostka Wanilia, którą znamy z kuchni, jest storczykiem! Kwiat wanilii to gatunek pnącza z rodziny storczykowatych, a ziarenka, które są ukryte w lasce wanilii , są tak naprawdę nasionami storczyka!
Wiele storczyków to epifity
O epificie w swojej kolekcji pisałem przy okazji Bożonarodzeniowego kaktusa z drzewa. Tak samo większość storczyków jest epifityczna, oznacza to, że roślina rośnie na innej roślinie, najczęściej na drzewach. Nie są przy tym pasożytami. Wszystkie pobierają z powietrza dwutlenek węgla, a pozostałe substancje odżywcze niezbędne do życia z wody deszczowej oraz butwiejących części roślin.
11 podstawowych zasad pielęgnacji storczyków
Światło
Storczyki uwielbiają dobrze oświetlone miejsca, ale nie przy południowym oknie bez żadnego cienia oraz bez możliwości wietrzenia. Najlepszym ustawieniem dla storczyków będzie parapet na wschód lub zachód, ale również na nich zaleca się w południe zapewnić roślinie trochę cienia.
Liście
Rośliny z grubymi, mięsistymi, skórzastymi liśćmi, czyli np. katleja, lepiej zniosą więcej słońca i ciepła, niż np. sabotek, który ma cienkie, delikatne liście.
Uprawa w piwnicy?
Storczyki można uprawiać (i to z powodzeniem) w piwnicy, ale tylko pod warunkiem, że zapewnimy im sztuczne światło, ciepło i dostateczne wietrzenie.
Powietrze i temperatura
Storczykom, tak samo jak i ludziom, odpowiada najbardziej wilgotność powietrza pomiędzy 60 a 70%. Ważne jest, żeby w pokojach z centralnym ogrzewaniem umieścić w pobliżu roślin naczynia, z których będzie wyparowywać woda. Ważna jest również odpowiednia wentylacja. Pamiętaj o wietrzeniu pokoju, ponieważ systematyczna wymiana powietrza zapobiega gniciu korzeni, rozwojowi grzybów i pojawianiu się pleśni.
Uwaga! Storczyki nie tolerują przeciągów!
Na świeżym powietrzu
Większość storczyków chętnie spędzi wakacje w ogrodzie. Ale pamiętaj, żeby i tam nie stały w żarze słońca. Jeśli uprawiamy storczyki na parapetach, to najlepsza temperatura to około 20 st. C. Jeśli natomiast eksperymentujesz i hodujesz wiele gatunków storczyków, to warto stworzyć specjalną szklarnię, gdzie temperatura, światło i wilgotność powietrza mogą być sterowane według wymagań wzrostu roślin.
Woda do podlewania
Storczyki podlewamy tylko i wyłącznie miękką wodą, która pozbawiona jest wapnia. Jeśli mamy tylko kilka roślin, to najprostszym sposobem, żeby pozbyć się wapnia z wody jest jej przegotowanie. Dla odwapnienia wody można do 10 litrów wody wlać łyżeczkę spirytusu amoniakalnego. Jednak taką wodę można użyć dopiero po 24 godzinach. Również jeśli zraszasz storczyki to pamiętaj o tym, żeby woda była odwapniona oraz nie powinna być chłodniejsza, niż temperatura powietrza. Ważne, gdy przygotowujemy wodę na zapas.
Podlewanie
Woda do podlewania storczyków powinna mieć temperaturę pokojową. Nie należy podlewać zbyt często i w małych ilościach. Najlepiej włożyć raz w tygodniu całą doniczkę na godzinę do naczynia z wodą, gdzie roślina sama pobierze odpowiednią ilość wody.
Nawożenie
Bardzo ważne, żeby nawozić tylko w momencie, kiedy jest okres wzrostu rośliny, nigdy w okresie spoczynku wegetacyjnego. Zazwyczaj nawóz płynny jest odpowiedni. Dla storczyków epifitycznych zastosuj dawkę o połowę mniejszą. Dlaczego? Ponieważ storczyki, które rosną na drzewach, nie mają jak wiązać substancji odżywczych.
Odżywka do storczyków nadrzewnych
Do storczyków nadrzewnych powinniśmy zastosować specjalną mieszankę, w której mogą swobodnie rosnąć. Materiał ten musi być lekki oraz dobrze utrzymujący wilgoć, tak aby korzenie mogły stale przyjmować wodę i substancje odżywcze. Kiedyś stosowano do tego korzenie paproci (osmundy).
Dobry kompost to:
- 1 część mchu torfowca
- 1 część węgla drzewnego
- 3 części kory piniowej
Wszystkie składniki należy ze sobą starannie wymieszać oraz rozmieścić wokół korzeni. Pamiętaj o warstwie drenażu na spodzie doniczki – kamyczki lub perlit. Mech torfowy ma te wartości, że do pewnego stopnia neutralizuje wapń w wodzie.
Mieszanka ziemi dla storczyków gruntowych
Storczyki gruntowe uprawia się podobnie jak epifity. Nadaje się dla nich mieszanka:
- 1 część torfu
- 1 część grubego piasku
- 1 część zbutwiałych liści bukowych zmieszanych z ziemią próchniczą
Tę ostatnią powinno się przed zmieszaniem nieco podgrzać. W ten sposób likwiduje się niosące ze sobą choroby, szkodniki i mikroorganizmy.
Gdy kwiaty opadną…
Podetnij gałązkę na której wyrosły, najlepiej na wysokości tuż powyżej trzeciego oczka. Roślina w ten sposób się wzmocni.
Ciekawostka Ekwador to raj storczykowy! Opisano ponad 4 tysiące gatunków rosnących w tym kraju. Rośliny te można spotkać w nizinnych lasach deszczowych, górskich lasach porastających wschodnie Andy, a także w wysokich partiach górskich powyżej 3500 m n.p.m.
Podsumowując
Storczyki to jedne z najpopularniejszych roślin. Już w erze wiktoriańskiej urządzano istne polowania na storczyki, które przypominały wręcz łowy myśliwskie. W latach 90-tych uznawane były za dość egzotyczne i ekskluzywne, a dzisiaj znajdziemy je w prawie każdym polskim domu. Święcą triumfy jako okolicznościowe prezenty.
Jesteś fanem storczyków? Podziel się swoimi poradami!
M.
Storczyki faktycznie są piękne jak kwitną ale uczą też cierpliwości . Mam ich kilka u siebie . Bellina zakwitła u mnie po chyba 4 latach ale warto było czekać na kwiat
Niesamowite kwiaty! Bardzo dziękuję za zdjęcie i trzymam kciuki za kolejne kwitnienia! Pozdrawiam 🙂
Storczyki w korze świerkowej?? Marcinie a ja tak Cię ceniłam za wiedzę…
Sphagnum- tak, węgiel aktywny- tak, ale KORA sosny śródziemnomorskiej pini lub sosny kalifornijskiej(orchiata), a nie ze świerku.
Przy opisie rozmnażania popada się w kompletny bezład, bo wrzucasz wszystkie storczyki do jednego wora. Tylko ktoś, kto się na nich zna może się połapać o których storczykach piszesz.
Poza tym mylisz pęd z łodygą. U storczyków występują psb(pseudobulwy), trzon rośliny i pędy kwiatowe. Keiki- forma nieodmienna, to dosłownie ,,mały,, z hawajskiego. Keiki mogą rosnąć na psb, na pędach kwiatowych(Phalaenopsis), basal keiki- vanda i i phalaenopsis, roślinki rosnące z trzonu oraz przyrosty, czyli rosnące przy roślinie matecznej( np dendrobium, cymbidium, cambrie itd).
Długo by tak pisać, a nie chcę Ci ,,psioczyć,, Warto troszkę poczytać na rzetelnych stronach zanim się napisze o tak szerokim wachlarzu gatunkowym
Pozdrawiam
Cześć Joanna, dziękuję za komentarz i cenne uwagi. Wpis został zaktualizowany. Pozdrawiam i mam nadzieję, że jeszcze zobaczymy się na blogu! 🙂