Monstera dziurawa. Jak ujarzmić potwora?

Monstera dziurawa zawładnęła sercami roślinomaniaków. Ta potwora z charakterystycznymi, dziwacznymi liśćmi o znacznych rozmiarach i licznymi perforacjami, to aktualne must have każdej szanującej się zielonej kolekcji! Jak ujarzmić tę potworę, żeby rosła pięknie i zdrowo? Odpowiadamy!

Moja historia z monsterą dziurawą (Monstera deliciosa) zaczęła się ledwie dwa lata temu. Wcześniej długo wzbraniałem się przed jej kupnem, ponieważ wszechobecna w mediach społecznościowych roślina wydawała mi się pretensjonalna i przereklamowana. Motyw charakterystycznych liści monstery eksploatowany jest zresztą do dziś. Monstera jest na pościelach, zasłonach, kubkach i wielu innych przyborach codziennego użytku. Wtedy, dwa lata temu, podczas zakupów w jednym z popularnych marketów ogrodniczych, jak zwykle „przy okazji” miałem “tylko zerknąć” na nowe rośliny. Tym razem moją uwagę przykuła pokaźna, stojąca na skraju monstera, która swoją dziwaczną odnogą uniemożliwiała mi swobodne przejście alejki. Zatrzymałem się więc przy niej i… to była miłość od pierwszego wejrzenia. I byśmy pewnie nawet żyli ze sobą długo i szczęśliwie aż do teraz, ale nawiedziła nas inwazja przędziorków i musiałem się z nią pożegnać… Śpij słodko, aniołku 🕯️

Moja kolejna monstera, która szczęśliwie jest ze mną do dziś, to udany zakup od pewnej członkini facebookowej grupy zielonego wsparcia, która musiała się jej pozbyć ze względu na adopcję kota. Przed urokiem monstery nie uciekniesz!

Tak piękna, tak niebezpieczna

Monstera dziurawa jest trująca. Mimo, że jej owoce są jadalne, to niebezpieczne związki szczawianu wapnia w zielonych częściach rośliny mogą podrażnić ciało oraz błony śluzowe. Zachowaj ostrożność!

Symbol lasów tropikalnych

Monstera pochodzi z tropikalnych lasów Brazylii i Meksyku. Istnieje około 50 gatunków tej rośliny rosnącej na kontynencie lub na wyspach. W gęstwinie dżungli pnie się ona po pniach innych drzew do góry do światła. Taką gimnastykę umożliwia jej cienka łodyga, która wypuszcza na całej swojej długości liczne korzenie czepne, podobne do mocnych, brunatnych sznurków.

Jeśli chcesz, żeby w Twoim domu Monstera pięła się do góry, to przywiąż ją do podpory. Takie podpórki znajdziesz w każdym sklepie ogrodniczym.

Dziurawe liście

Liście monstery im są starsze, tym potrafią osiągnąć większe rozmiary, niekiedy nawet o średnicy do pół metra! Są one powycinane, a rozcięcia sięgają prawie nerwu środkowego. W ten sposób roślina ta przystosowała się do warunków panujących w lasach tropikalnych – dzięki otworom silne wiatry wiejące w wyższych partiach lasu nie uszkadzają wielkich liści.

Młode liście Monstery nie są dzielone, przy odpowiedniej ilości światła na blaszkach wytworzą się najpierw otwory, które przekształcą się w rozcięcia. Roślina rozwija się w półcieniu i w chłodniejszym miejscu. Toleruje także suche powietrze w pokoju (nie groźne jej centralne ogrzewanie). Gdy brakuje jej wody – zrzuca liście.

Jeśli Twoja dorosła monstera zaczęła ponownie tworzyć całe liście, ich zwiększoną powierzchnią pobiera więcej światła – przestaw roślinę w jaśniejsze miejsce.

Ciekawostka
Monstera kwitnie! Kwiat-kolba podobny jest do kwiatu cantedeskii (kalii). Jej jadalne kolby owocostanów smakują jak ananas. Z soku z monstery robione są napoje i wina musujące. Jednak w domowych warunkach kwiaty są wytwarzane bardzo rzadko, a to za sprawą niemożliwości osiągnięcia przez roślinę dostatecznej wielkości. Roślina uprawiana w szklarniach często kwitnie i owocuje.

Jak rozmnażać monsterę dziurawą?

Potworę można rozmnażać na wszystkie znane sposoby w dowolnej porze roku. Wysiewanie z nasion nie jest jednak stosowane, ponieważ nie są oferowane w sprzedaży.

Podłużne cięcie

Metoda dobrze znana przy roślinach drzewiastych, zwłaszcza drzewa kauczukowego. Na węźle łodygi należy zrobić cięcie, włożyć w to miejsce kamyk i całość owinąć wilgotnym mchem lub torfem oraz folią. Po około 2 miesiącach wytworzą się korzenie, wtedy wierzchołek pędu można odciąć.

Sadzonki wierzchołkowe

Wierzchołki pędów lub części łodyg można użyć jako sadzonki. Sadzonki wierzchołkowe należy posadzić do mieszanki wilgotnego torfu z piaskiem – wtedy szybciej się ukorzenią. Pamiętaj, żeby sadzonki z części łodyg posiadały przynajmniej dwa pąki i kawałek korzenia powietrznego. Posadź sadzonki w pozycji pionowej, po pewnym czasie się ukorzenią i zaczną puszczać nowe pędy.

Zanim dokonasz zakupu

Pamiętaj, że monstera potrafi dorosnąć do sporych rozmiarów i po pewnym czasie może przestać mieścić się w pokoju, dlatego zastanów się, czy będziesz w stanie zapanować nad tym potworem. Jeśli chcesz ją obniżyć, to obetnij górną część poniżej miejsca, z którego wyrasta duża ilość korzeni powietrznych.

Zakupić ją możesz praktycznie w każdej kwiaciarni czy sklepie ogrodniczym.

Korzenie powietrzne – co z nimi zrobić?

W naturalnym środowisku służą one do pobierania i odżywiania się rośliny. Wyrastają one z łodygi – im dłuższa, tym więcej korzeni powietrznych. W naszych mieszkaniach roślina czasami potrafi wypuścić korzenie powietrzne sięgające podłogi. Nie obcinaj ich! Możesz je wsadzić do pojemnika z wodą lub pokierować z powrotem do doniczki. Roślina będzie się wtedy lepiej odżywiać i zacznie szybciej rosnąć.

8 porad dla monstery dziurawej

1. Wielkość
   W naturalnych warunkach potrafi dorosnąć do wysokości 10 metrów. W domowych warunkach odpowiednio pielęgnowana może osiągać wysokość 2,5 metra – wysokość sufitu ogranicza wzrost rośliny. Liście dorosłej monstery są sercowate, błyszczące i głęboko powycinane. Jest to roślina płożąca, dlatego zawczasu należy ją podeprzeć palikiem lub inną podpórką.
2. Kwitnienie i zapach
   W domowych warunkach zdarza się to bardzo rzadko. Kwiaty zebrane są w kwiatostany o kształcie dużej kolby, która otoczona jest białą pochwą. Po przekwitnięciu powstają owoce – jagody, a gdy dojrzeją ich miąższ jest jadalny, dlatego też nazywa się jest chlebkiem meksykańskim. Kwiaty pozbawione są zapachu.
3. Światło i temperatura
   Zapewnij monsterze miejsce półcieniste, gdyż nie lubi ona bezpośredniego kontaktu ze słońcem. Optymalna temperatura dla jej rozwoju to 22-24 st. C, toleruje także suche powietrze.
4. Podlewanie i nawożenie
   Obficie podlewaj roślinę wiosną i latem, a mniej zimą w okresie spoczynku. W okresie wzrostu zasilaj roślinę raz w miesiącu.
5. Podłoże i przesadzanie
   Młode rośliny przesadza się raz do roku na wiosnę, a starszym roślinom wystarczy zmiana górnej warstwy ziemi. Roślinę uprawia się w ziemi torfowej lub zwykłej (wzbogacona o ⅓ objętości wermikulitu). Pamiętaj, żeby na dno doniczki dać grubą warstwę drenażu.
6. Przycinanie
   Jeśli potwora zacznie Ciebie przytłaczać, to możesz ją przyciąć. Takie zabiegi wykonuj na wiosnę, obcinając część wierzchołkową.
7. Rozmnażanie
   Monsterę możesz rozmnożyć za pomocą pędów wierzchołkowych, poprzez sadzonkowanie łodyg i za pomocą podłużnego cięcia.
8. Otoczenie i ustawienie
   Ze względu na to, że roślina potrafi osiągnąć duże rozmiary, zaleca się uprawiać ją samotnie. Źle znosi zbyt częste przestawianie.

Tfu, tfu! Choroby monstery dziurawej

Jak każda roślina, także i monstera może zachorować. Do najczęstszych problemów należą:

1. Liście blade lub w plamy – roślina stoi w zbyt silnie nasłonecznionym miejscu, przestaw w miejsce półcieniste.
2. Liście bez dziur – roślina bez rozcięć to zapewne młoda roślina. Im starsza roślina, tym więcej dziur zacznie się pojawiać. Jeśli chcesz ten proces przyspieszyć, przestaw roślinę w nieco jaśniejsze miejsce.
3. Przędziorek – niestety pojawia się dość często (znam to z autopsji), ponieważ roślina zazwyczaj jest umieszczona zimą w suchym, ciepłym pokoju. Mniejsze rośliny można obmyć wacikiem, a większe spryskuje się środkiem chemicznym – insektycydem. Istnieją również inne metody walki z przędziorkiem, na pewno pojawi się o tych insektach osobny wpis.
4. Tarczniki – usunąć je można za pomocą szczoteczki lub zeskrobać końcówką noża. Silnie zaatakowane rośliny spryskuje się środkami ochrony roślin.