Monstera dziurawa zawładnęła sercami roślinomaniaków. Ta potwora z charakterystycznymi, dziwacznymi liśćmi o znacznych rozmiarach i licznymi perforacjami, to aktualne must have każdej szanującej się zielonej kolekcji! Jak ujarzmić tę potworę, żeby rosła pięknie i zdrowo? Odpowiadamy!
Moja historia z monsterą dziurawą (Monstera deliciosa) zaczęła się ledwie dwa lata temu. Wcześniej długo wzbraniałem się przed jej kupnem, ponieważ wszechobecna w mediach społecznościowych roślina wydawała mi się pretensjonalna i przereklamowana. Motyw charakterystycznych liści monstery eksploatowany jest zresztą do dziś. Monstera jest na pościelach, zasłonach, kubkach i wielu innych przyborach codziennego użytku. Wtedy, dwa lata temu, podczas zakupów w jednym z popularnych marketów ogrodniczych, jak zwykle „przy okazji” miałem “tylko zerknąć” na nowe rośliny. Tym razem moją uwagę przykuła pokaźna, stojąca na skraju monstera, która swoją dziwaczną odnogą uniemożliwiała mi swobodne przejście alejki. Zatrzymałem się więc przy niej i… to była miłość od pierwszego wejrzenia. I byśmy pewnie nawet żyli ze sobą długo i szczęśliwie aż do teraz, ale nawiedziła nas inwazja przędziorków i musiałem się z nią pożegnać… Śpij słodko, aniołku 🕯️
Moja kolejna monstera, która szczęśliwie jest ze mną do dziś, to udany zakup od pewnej członkini facebookowej grupy zielonego wsparcia, która musiała się jej pozbyć ze względu na adopcję kota. Przed urokiem monstery nie uciekniesz!
Tak piękna, tak niebezpieczna
Monstera dziurawa jest trująca. Mimo, że jej owoce są jadalne, to niebezpieczne związki szczawianu wapnia w zielonych częściach rośliny mogą podrażnić ciało oraz błony śluzowe. Zachowaj ostrożność!
Symbol lasów tropikalnych
Monstera pochodzi z tropikalnych lasów Brazylii i Meksyku. Istnieje około 50 gatunków tej rośliny rosnącej na kontynencie lub na wyspach. W gęstwinie dżungli pnie się ona po pniach innych drzew do góry do światła. Taką gimnastykę umożliwia jej cienka łodyga, która wypuszcza na całej swojej długości liczne korzenie czepne, podobne do mocnych, brunatnych sznurków.
Jeśli chcesz, żeby w Twoim domu Monstera pięła się do góry, to przywiąż ją do podpory. Takie podpórki znajdziesz w każdym sklepie ogrodniczym.
Dziurawe liście
Liście monstery im są starsze, tym potrafią osiągnąć większe rozmiary, niekiedy nawet o średnicy do pół metra! Są one powycinane, a rozcięcia sięgają prawie nerwu środkowego. W ten sposób roślina ta przystosowała się do warunków panujących w lasach tropikalnych – dzięki otworom silne wiatry wiejące w wyższych partiach lasu nie uszkadzają wielkich liści.
Młode liście Monstery nie są dzielone, przy odpowiedniej ilości światła na blaszkach wytworzą się najpierw otwory, które przekształcą się w rozcięcia. Roślina rozwija się w półcieniu i w chłodniejszym miejscu. Toleruje także suche powietrze w pokoju (nie groźne jej centralne ogrzewanie). Gdy brakuje jej wody – zrzuca liście.
Jeśli Twoja dorosła monstera zaczęła ponownie tworzyć całe liście, ich zwiększoną powierzchnią pobiera więcej światła – przestaw roślinę w jaśniejsze miejsce.
Ciekawostka Monstera kwitnie! Kwiat-kolba podobny jest do kwiatu cantedeskii (kalii). Jej jadalne kolby owocostanów smakują jak ananas. Z soku z monstery robione są napoje i wina musujące. Jednak w domowych warunkach kwiaty są wytwarzane bardzo rzadko, a to za sprawą niemożliwości osiągnięcia przez roślinę dostatecznej wielkości. Roślina uprawiana w szklarniach często kwitnie i owocuje.
Jak rozmnażać monsterę dziurawą?
Potworę można rozmnażać na wszystkie znane sposoby w dowolnej porze roku. Wysiewanie z nasion nie jest jednak stosowane, ponieważ nie są oferowane w sprzedaży.
Podłużne cięcie
Metoda dobrze znana przy roślinach drzewiastych, zwłaszcza drzewa kauczukowego. Na węźle łodygi należy zrobić cięcie, włożyć w to miejsce kamyk i całość owinąć wilgotnym mchem lub torfem oraz folią. Po około 2 miesiącach wytworzą się korzenie, wtedy wierzchołek pędu można odciąć.
Sadzonki wierzchołkowe
Wierzchołki pędów lub części łodyg można użyć jako sadzonki. Sadzonki wierzchołkowe należy posadzić do mieszanki wilgotnego torfu z piaskiem – wtedy szybciej się ukorzenią. Pamiętaj, żeby sadzonki z części łodyg posiadały przynajmniej dwa pąki i kawałek korzenia powietrznego. Posadź sadzonki w pozycji pionowej, po pewnym czasie się ukorzenią i zaczną puszczać nowe pędy.
Zanim dokonasz zakupu
Pamiętaj, że monstera potrafi dorosnąć do sporych rozmiarów i po pewnym czasie może przestać mieścić się w pokoju, dlatego zastanów się, czy będziesz w stanie zapanować nad tym potworem. Jeśli chcesz ją obniżyć, to obetnij górną część poniżej miejsca, z którego wyrasta duża ilość korzeni powietrznych.
Zakupić ją możesz praktycznie w każdej kwiaciarni czy sklepie ogrodniczym.
Korzenie powietrzne – co z nimi zrobić?
W naturalnym środowisku służą one do pobierania i odżywiania się rośliny. Wyrastają one z łodygi – im dłuższa, tym więcej korzeni powietrznych. W naszych mieszkaniach roślina czasami potrafi wypuścić korzenie powietrzne sięgające podłogi. Nie obcinaj ich! Możesz je wsadzić do pojemnika z wodą lub pokierować z powrotem do doniczki. Roślina będzie się wtedy lepiej odżywiać i zacznie szybciej rosnąć.
8 porad dla monstery dziurawej
- Wielkość
W naturalnych warunkach potrafi dorosnąć do wysokości 10 metrów. W domowych warunkach odpowiednio pielęgnowana może osiągać wysokość 2,5 metra – wysokość sufitu ogranicza wzrost rośliny. Liście dorosłej monstery są sercowate, błyszczące i głęboko powycinane. Jest to roślina płożąca, dlatego zawczasu należy ją podeprzeć palikiem lub inną podpórką. - Kwitnienie i zapach
W domowych warunkach zdarza się to bardzo rzadko. Kwiaty zebrane są w kwiatostany o kształcie dużej kolby, która otoczona jest białą pochwą. Po przekwitnięciu powstają owoce – jagody, a gdy dojrzeją ich miąższ jest jadalny, dlatego też nazywa się jest chlebkiem meksykańskim. Kwiaty pozbawione są zapachu. - Światło i temperatura
Zapewnij monsterze miejsce półcieniste, gdyż nie lubi ona bezpośredniego kontaktu ze słońcem. Optymalna temperatura dla jej rozwoju to 22-24 st. C, toleruje także suche powietrze. - Podlewanie i nawożenie
Obficie podlewaj roślinę wiosną i latem, a mniej zimą w okresie spoczynku. W okresie wzrostu zasilaj roślinę raz w miesiącu. - Podłoże i przesadzanie
Młode rośliny przesadza się raz do roku na wiosnę, a starszym roślinom wystarczy zmiana górnej warstwy ziemi. Roślinę uprawia się w ziemi torfowej lub zwykłej (wzbogacona o ⅓ objętości wermikulitu). Pamiętaj, żeby na dno doniczki dać grubą warstwę drenażu. - Przycinanie
Jeśli potwora zacznie Ciebie przytłaczać, to możesz ją przyciąć. Takie zabiegi wykonuj na wiosnę, obcinając część wierzchołkową. - Rozmnażanie
Monsterę możesz rozmnożyć za pomocą pędów wierzchołkowych, poprzez sadzonkowanie łodyg i za pomocą podłużnego cięcia. - Otoczenie i ustawienie
Ze względu na to, że roślina potrafi osiągnąć duże rozmiary, zaleca się uprawiać ją samotnie. Źle znosi zbyt częste przestawianie.
Tfu, tfu! Choroby monstery dziurawej
Jak każda roślina, także i monstera może zachorować. Do najczęstszych problemów należą:
- Liście blade lub w plamy – roślina stoi w zbyt silnie nasłonecznionym miejscu, przestaw w miejsce półcieniste.
- Liście bez dziur – roślina bez rozcięć to zapewne młoda roślina. Im starsza roślina, tym więcej dziur zacznie się pojawiać. Jeśli chcesz ten proces przyspieszyć, przestaw roślinę w nieco jaśniejsze miejsce.
- Przędziorek – niestety pojawia się dość często (znam to z autopsji), ponieważ roślina zazwyczaj jest umieszczona zimą w suchym, ciepłym pokoju. Mniejsze rośliny można obmyć wacikiem, a większe spryskuje się środkiem chemicznym – insektycydem. Istnieją również inne metody walki z przędziorkiem, na pewno pojawi się o tych insektach osobny wpis.
- Tarczniki – usunąć je można za pomocą szczoteczki lub zeskrobać końcówką noża. Silnie zaatakowane rośliny spryskuje się środkami ochrony roślin.
Podsumowując
Monstera deliciosa została opisana dopiero w 1840 roku przez duńskiego botanika Liebmanna, gdzie znalazł ten gatunek w Meksyku. Blisko 180 lat później, a roślina ta jest jedną z najpopularniejszych w uprawie doniczkowej! Mało wymagająca roślina, która potrafi bardziej zachwycić, niż przestraszyć.
Posiadasz już w swojej kolekcji? A może masz jakieś sekretne rady, którymi chciałbyś się podzielić? Daj znać w komentarzu!
M.
Temperatura to 12-14 stopni? Chyba 22-24 🙂
Magda, masz rację! Już poprawione, dziękuję za zwrócenie uwagi 😉
Nie wiem, czy nie pomyliłeś toksyczności monstery z filodendronem.
Cześć Kacper. Pisząc wpisy zawsze korzystam z bazy danych ASPCA (the American Society for the Prevention of Cruelty to Animals). Sprawdzam w niej toksyczność opisywanych przeze mnie gatunków roślin. Monstera deliciosa według ASPCA jest trująca dla naszych domowych pupili, więcej informacji znajdziesz pod tym linkiem. Pozdrawiam 😉
Mam pewien problem z moją młodą monsterą, ponieważ odkąd skusiłam się odjąć na zakorzenienie jedną z jej pnączy nagle liście zaczęły się jej zwijać (jakby więdnąć) oraz blędnąć. Dla podkreślenia nie są żółte jak po przelaniu czy przy grzybicy, ale bardzo blade. Czym mogę moje biedactwo uratować? Musiałam jej też zmienić ziemię i wiem, że doświadczyła wielu bodźców w krótkim czasie. Biohummus pomoże? 🙂
Cześć Marta! Blade liście u monstery dziurawej faktycznie mogą świadczyć o braku pożywki. Jeśli przesadzenie odbyło się jesienią/zimą, to zalecam nawożenie dopiero na wiosnę, gdy zaobserwujemy pierwsze oznaki wzrostu. Obecnie roślina powinna czerpać substancje odżywcze z tego, co jest zawarte w podłożu 😉 Trzymam kciuki, żeby odbiła! Do wiosny już niedaleko!
Udało się ją reanimować, trochę musiałam poszperać w internecie jednak faktycznie jej doniczka była zbyt mała, ziemia wyschnięta na wiór, a bryła korzeniowa zbita na kamień. Także zrobiłam jej kąpiel, wysuszyłam bryłę korzeniową, dostała większą doniczkę i lepszy substrat. I nie mogłam się oprzeć, więc wrzuciłam skórkę od banana na dno. Żyje, ma się dobrze, ale nie pęka jej żaden liść. Odliczam zatem do wiosny! 🙂
Marta, cieszę się, że mogłem pomóc! 😉 Z tą skórką od banana to nie wiem, czy dobry pomysł, ponieważ może spleśnieć. Lepiej byłoby zrobić z takiej skórki nawóz, o którym pisałem we wpisie “Domowe sposoby na ładniejsze rośliny, czyli zielone #zeroweste“.